Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ի՞նչ է քամին: Ինչպե՞ս է առաջանում:
   • Մթնոլորտի բարձր ճնշման վայրից օդի զանգվածը տեղափոխվում է ցածը ճնշման վայր, և առաջանում է քամի։
2. Քամու ի՞նչ տեսակներ գիտեք: Որո՞նք են բնորոշ Հայաստանի տարածքին:
   • Տարբերվում են քամու հետևյալ տեսակներ՛ը բրիզներ, լեռնահովտային քամիներ, մուսսոններ, պասսատներ։ Հայաստանի տարածքին բնորոշ են լեռնահովտային քամիները
3. Ինչո՞վ են բրիզները տարբերվում մուսսոններից:
   • Ի տարբերություն բրիզների մուսսոններն ընդգրկում են ընդարձակ տարածքներ մայրցամաքների և օվկիանոսների միջև։
4. Ինչո՞ւ պասսատները չեն փոխում իրենց ուղղությունը:
   • Պասատները չեն փոխում իրնց ուղղությունք, որովհետև արևադարձային լայնություններում մթնոլորտային ճնշումն ամբողջ տարվա ընթացքում միշտ բարձր է, իսկ հասարակծային լայնություններու՛մ միշտ ցածր։

Ո՞ր պատասխանն է ճիշտ.
1. Որտե՞ղ են առաջանում երկրաշարժերը:
ա) հարթակներում բ) երկրածալքերում

2. Ո՞ր շերտն է բացակայում օվկիանոսային երկրակեղևում.
ա) նստվածքային բ) բազալտային գ) գրանիտային

Լրացրեք նախադասությունները:
1. Երկրակեղևի անկայուն, շարժունակ տեղամասերն անվանում են երկրածալքեր:
2. Առանձնացնում են երկրակեղևի երկու հիմական տեսակ’մայրցամաքային և օվկխանոսային:
3. Մշտական կամ պարբերական ակտիվություն ցուցաբերող հրաբուխները կոչվում են գործող:
4. Երկրակեղևի խորքը, որտեղ գոյանում են խզում, ճեղքում և ապարների տեղաշարժ, կոչվում է երկրաշարժի օջախ:
5. Լեռան բարձրությունը, հաշված ստորոտից, անվանում են բացարձակ:
Ո՞ր պնդումերն են ճիշտ:
1. Երկրի միջնապատյանն անընդհատ շարժման մեջ է:
2. Հրաբխի գործելուց մագման միշտ դուրս է գալիս Երկրի մակերևույթ:
3. Գործող հրաբուխները մշտական կամ պարբերական ակտիվություն են ցուցաբերում:
4. Ֆիզիկական հողմահարությունը կարող է պայմանավորվել ջերմաստիճանի կտրուկ փոփոխություններով:
5. Լեռների քայքայումը պայմանավորված է հիմնականում հողմահարությամբ:

1. Ինչ ենք հասկանում Տիեզերք ասելով:
   • Երկնային մարմինների ամբողջությունն ընդունված է անվանել տիե­զերք:
2. Տիեզերական ինչ մարմիններ գիտես, թվարկիր:
   • Աստղեր, մոլորկններ, գալակտիկաններ, Առեգակ, Լուսին։
3. Ինչ է աստղը:
   •  Աստղերը շիկացած, լուսարձակող հսկայական գազային մարմիններ են, որոնք հիմնականում կազմված են ջրածնից և հելիումից:
4. Ինչ  համաստեղություններ գիտեսն և քանիսն են դրանք:
   • Մեծ Արջի, Փոքր Արջի Առյուծ, Վիշապի համաստեղություններ։
   • Կա 88 համաստեղությունն
5. Ինչպես է կոչվում մեր գալակտիկան: Ինչ հայկական ավանդապատում է կապվում մեր գալակտիկայի անվան
   • Մեր գալակտիկան կոչվում է Ծիր Կաթին ։ Ծիր Կաթինը հայերենում անվանվում են Հարդագողի ճանապարհ։ Ըստ հայկական առասպելի, մի խիստ ձմեռ հայերի նախնի Վահագնը ասորիների  նախնի Բարշամինից հարդ է գողացել, և երկնքում մասամբ երևացող Ծիր Կաթինը գողացած հարդի հետքն է:

Հարցեր և առաջադրանքներ
1. Ի՞նչ է հարթավայրը:

Մայրցամաքների մակերևույթի հարթ տարածությունները անվանում ենք հարթավայր։
2. Ի՞նչ է բլուրը:

Հարթավայրերում բարձրացած տեղամասերը կոչվում են բլուրներ։
3. Ի՞նչ է լեռը և ինչո՞վ է տարբերվում բլրից:

Լեռները բլուրների ավելի բարձր տեսակներն են։ Լեռները բլուրներից տարբերվում են նրանով որ նրանց գագաթները կարող են հասնել ամպերին և անցնել ամպերից։ Եվ հաճախ ծածկվածեն լինում հավերժական ձյունով։

4. Ի՞նչ մասեր ունեն բլուրը և լեռը:

Լեռները ինչպես բլուրները ունեն ստորոտ, լանջ և գագաթ։
5. Ինչո՞վ են առանձնահատուկ լեռնահովիտները:

Լեռնահովիտները առանձնանում են իրենց արոտայրով, լեռների գեղեցկությամբ, մաքուր և բուժիչ օդով։
6. Ինչո՞վ են զբաղվում մարդիկ հարթավայրերում և լեռներում: Պատմիր ձեր բնակավայրում ապրող մարդկանց զբաղմունքների մասին:

Հարթավայրերում մարդիկ զբաղվում են հողագործությամբ։ Լեռներում էլ են զբաղվում հողագոծությամբ, բայց ավելի շատ զբաղվում են անասնապահությամբ այնտեղ առատ է բուսականությունը, արոտավայրերը։

Լրացնել բաց թողնված բառերը՝

Այս մայրցամաքը  Աֆրիկա են անվանել հին հռոմեացիները՝ տեղաբնիկ «աֆրիկ» ցեղի անունով:  Ըստ զբաղեցրած տարածքի՝ Աֆրիկան երկրագնդի եկրորդ մայրցամաքն է՝Եվրասիայից հետո:

Սահարան աշխարհի ամենամեծ անապատն է:

Նեղոս  աշխարհի ամենաերկար գետն է:

Աֆրիկյան սավաննաներում բնակվում են ռնգեղջուր, զեբռ,գետաձի , ընձուղտ ու կենդանիների արքան՝առյուծը և ցամաքային ամենախոշոր կենդանին՝ աֆրիկյան փիղը:

Լրացնել բաց թողնված բառերը՝

Եվրասիա մայրցամաքն իր մեջ է ներառում երկու աշխարհամաս. Եվրոպա և Ասիա:

Ասիայում են ապրում ամենագեղեցիկ թռչունը` սիրամարգը, և հնդկական փիղը:

Այս մայրցամաքում կա 48 պետություն, որոնց թվում ամենափոքր պետությունը` Վատիկանը, և ամենամեծ պետությունը` Ռուսաստանի Դաշնությունը:

Այստեղ են գտնվում աշխարհի ամենաբարձր գագաթը` ,Ջոմոլոնգման և ամենախոր լիճը`Բայկալը :

Մարդը ևս կենդանի բնության մաս է կազմում։ Բայց մարդը

տատրբերվում է կենդանիներից, իր խոսելու, մտածելու, գիտակցություն ունենալու ունակություններով։ Մարդը կախված է բնությունից, որովհետև նրան պետք է, օդ, ջուր, լույս, արևի ջերմություն։ Մարդուն անհրաժեշտ են բուսական և կենդանական ծագում ունեցող սննդամթերք։ Դրա համար օրինակ մարդը մշակում է հողը, աճեցնում բույսեր և պահում ընտանի կենդանիներ։ Մարդը որպեսզի օգնի բնությանը ստեղծում են  արգելանոցներ։ Անհետացող բույսերի և կենդանիների անունները մտցնում են՛Կարմիր գրքի մեջ։

                   

Իմ պապիկը և հայրիկը ծնվել են Երևան քաղաքում ,իսկ տատիկս և մայրիկս ծնվել են գյուղոմ։ Քաղաքի և գյուղի բնությունը տարբերվում է։ Գյուղում բնությունը ավելի առատ է, օդը մաքուր է, եղանակը ավելի զով։Օրինակ տատիկս ծնվել է Նիգավան գյուղում այնտեղ անգամ ամռանն է ցուրտ լինում,բնությունը միշտ կանաչ է,իսկ կլիման խոնավ է քաղաքի համեմատ։

կ